Politechnika Wrocławska

[Pomiary] [Powrót do strony głównej] [Wyniki]

Wyznaczanie ładunku właściwego elektronu e/m metodą podłużnego pola magnetycznego

--- wstęp teoretyczny ---

Na początek wyprowadzimy parę wzorów, niezbędnych w dalszych obliczeniach, w oparciu o konkretne przykłady. Weżmy sobie elektron, który będzie przyspieszany różnicą potencjałów U. Wówczas pole elektryczne nada mu energię kinetyczną:
  • v - prędkość elektronu,
  • e - ładunek elementarny,
  • v - masa elektronu,
Natomiast w polu magnetycznym o indukcji B siła Lorentza działająca na elektron poruszający się z prędkością v działa siła:
Jeżeli przyjmiemy, że pole magnetyczne jest jednorodne, wówczas torem ruchu elektronu będzie linia śrubowa o osii równoległej do lini sił pola (Rys. 1)

Rys. 1. Tor ruchu elektronu w jednorodnym polu magnetycznym.
W przypadku, gdy wektor prędkości elektronu jest prostopadły do wektora indukcji magnetycznej, mamy wtedy do czynienia z ruchem po okręgu. Siła Lorentza pełni rolę siły dośrodkowej. Podczas ruchu po okręgu na elektron działa również siła dośrodkowa bezwładności:
Z równości działających sił dośrodkowych otrzymujemy związek pomiędzy prędkością elektronu a promieniem okręgu R, po którym się porusza:
Podstawiając to wyrażenie do równania na energię kinetyczną, otrzymijemy:
Pozostaje nam jeszcze obliczyć indukcję pola magnetycznego B. Skorzystamy tutaj z prawa Biota-Savarta:
  • db - indukcja pola magnetycznego wytwarzanego przez elementarny odcinek dl przewodnika, w którym płynie prąd I,
  • R - odległość odcinka dl od punktu, w którym obliczamy indukcję pola magnetycznego,
  • - kąt między wektorami dl i R.
[Pomiary] [Powrót do strony głównej] [Wyniki]

Opracowanie: Paweł Karwat